De verzorgde parkachtige Stedelijke Begraafplaats van Herentals ligt op de Kempense Heuvelrug verscholen tussen de omringende bossen.
WO1 – geschiedenis
Stopplaats 4 : De stedelijke begraafplaats van Herentals (Bosbergen 2)
OORLOGSMONUMENTEN :
Aan de ingang van de begraafplaats staan er twee monumenten tegenover elkaar. Eén ter herdenking van de eerste wereldoorlog(1914-1918) en het andere ter herdenking van de tweede wereldoorlog(1939-1945) en gedeporteerden ervan. Er zijn nog twee oorlogsmonumenten in Herentals namelijk dit voor alle gesneuvelden uit de wereldoorlogen op de Molenvest en dit voor de slachtoffers van de boerenkrijg (12/10- tot 5/12/1798) op de Markt.
We mogen niet vergeten dat we, in vergelijking met de andere oorlog voerende mogendheden, in 1914 een relatief klein staand leger hadden van 65.000 soldaten. Door de mobilisatie kwam er echter nog 125.000 man bij. Bovenop boden er zich dan nog zo’n 20.000 oorlogsvrijwilligers aan. Naargelang de oorlog vorderde kwamen er nog meer vrijwilligers via Frankrijk, England en Nederland en ( door de dodendraad) de rangen versterken.
– Voor het vaderland
Op deze begraafplaats is er een ere perk (PERK 14) voorzien van de oud-strijders die voorheen begraven lagen op het oude kerkhof aan de Sint Waldetrudiskerk maar die in de jaren 1940 naar hier werden overgebracht. Als het om een soldaat gaat die sneuvelde in de oorlog staat er naast het plaatje met de Belgische vlag op de zerk nog de tekst “PRO PATRIA” vermeld.
Bijna alle gevallen 94 Herentalse soldaten liggen echter begraven op de militaire begraafplaatsen ten velde, dus NIET op de stedelijke begraafplaats van Herentals. Op de grote arduinen gedenksteen voor het ere perk staan hun namen ter herdenking vermeld. Maar op het kerkhof van Morhoven ligt één van deze jongens. Het betreft Franciscus Schellens die sneuvelde te Kessel-Lo op 10/9/1914, hij werd die dag 22 jaar. Zijn vader en oom gingen zijn lichaam dwars door vijandelijke gebied met paard en kar halen om hem “THUIS” zijn laatste rustplaats te kunnen geven.
SLACHTOFFERS :
Het aantal gesneuvelden Belgische soldaten in de eerste wereldoorlog ligt volgens meerdere bronnen tussen de 10.000- en 40.000 doden. Een precies aantal zal wel nooit geweten zijn. Eén bron houdt het 35.368 verliezen wat toch wel ontzettend veel is. Het aantal slachtoffers onder de burgerbevolking “THUIS” zal waarschijnlijk onbekend blijven maar zal toch ook wel zeer groot zijn geweest en mag ook nooit vergeten worden.
(bron: Patrick De Wolf – Website Belgian War Graves).
Het eerste Belgische slachtoffer die op 4/8/1914 om 10uur op het veld van eer viel te Thinister bij de Duitse inval was de 21 jarige soldaat Antoine- Adolphe Fonck
De jongste oorlogsvrijwilliger uit Herentals is Eugeen Cools(°Herentals 5/5/1899) uit de Nederij. Bij de gevechten van Houthulst werden zijn longen aangetast door mostergas. Hij herstelde hier nooit meer van en overleed te Herentals op 11/10/1939. Nauwelijks 40jaar.
De laatste soldaat die voor België het leven liet is Marcel Terfe die op 11/11/1918 om 10.45uur op de oever van het kanaal Gent-Terneuzen te Kluizen werd doorgeschoten. Het vermoeden bestaat dat hij te vroeg juichte (de wapenstilstand ging maar om 11uur in) en alsnog door een Duitse scherpschutter werd getroffen. Hij werd 25 jaar.
SYMBOLIEK :
De onbekende soldaat ligt begraven onder de Congres kolom te Brussel. Hij staat symbool voor alle militairen die gesneuveld of vermist zijn tijdens de oorlog. Er zijn in een conflict altijd gedode soldaten die niet meer geïdentificeerd kunnen worden. Het graf van één van hen staat dus symbool om allen eer te bewijzen.
Na de oorlog werden er op de militaire begraafplaatsen van Antwerpen /Luik /Namen /IJzerfront/Vlaanderen) 5 kisten ontgraven. Een oud strijder uit WOI die in de oorlog blind was geworpen koos nummer 4 uit en deze kist rust thans onder de Congres Kolom. Voor het monument brandt er de eeuwige vlam in een vuurpot, dit eveneens om alle slachtoffers voor altijd te blijven gedenken.
Er worden ook bloemen gebruikt om de herinnering aan dit grote conflict levend te houden. Voor België is dit het “madeliefje” omdat Belgische piotten (soldaten) de bloem plukten, lieten drogen en deze dan bij hun brief naar hun liefjes THUIS staken.
Voor Duitsland staat het “vergeet me nietje” dan weer symbool voor de oorlog, vermoedelijk om de soldaten aan THUIS te laten denken en de familie en geliefden THUIS aan hen.
Voor Frankrijk is het de ”korenbloem” die verwijst naar het lichtblauwe (horizon blue) uniform van de Franse poliu (letterlijke de harigen omdat vele Franse soldaten vervaarlijke baarden en snorren droegen).
Het beroemdste is echter de “klaproos of poppie” die in England en gans het Gemenebest het best gekend is. Deze bloem groeide zeer goed in de door granaten omwoelde grond van België en Noord-Frankrijk. De rode kleur van de klaproos ook wel papaver genoemd verwijst natuurlijk ook naar het vergoten bloed der soldaten.
Het was de Canadese militair arts majoor John McCrae die in 1915 het beroemde gedicht “In Flanders Fields” schreef. Hij zag jammer genoeg het einde van de oorlog niet maar overleed op 45 jarige leeftijd op 28/1/1918 door een longontsteking vanwege het chloorgas.
In Flanders Fields
In Flanders Fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That marks our places; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead, short days ago
We lived, felt dwan, saw sunset glow
Loved and were loved, and now we lie
In Flanders Fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from our failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shal not sleep, though poppies grow
In Flanders Fields.
John McCrae (1915)
In Vlaanderen’s Velden bloeien de klaprozen tussen de kruisen, rij aan rij
Zij markeren onze graven; en in de lucht zingen leeuweriken dapper verder, hun vlucht verschrikt te midden van de kanonnen beneden.
Wij zijn de Doden, enkele dagen geleden, leefden wij, voelden de dageraad, zagen de gloed van de avondzon, hielden wij van en waren geliefd, en nu liggen wij
In Vlaanderen’s velden.
Neem onze geschil met de vijand weer op :
Naar U, uit onze falende handen, werpen wij de toorts; aan U om die hoog te houden.
Als gij het geloof verbreekt met ons,die stierven, zullen wij nooit slapen, hoewel klaprozen groeien
In Vlaanderen’s Velden.
John McCrae (1915)
Word peter of meter van een vergeten Held
Lijst van de 94 gesneuvelde soldaten van Herentals uit de Eerste Wereldoorlog
Erfgoedwaarde
-De geschiedenis van
TRADITIES
xxxxxxxxxxxxxan