Stopplaats 10 : Het Oude Gasthuis


STOPPLAATS  : HET OUDE GASTHUIS VAN HERENTALS – NEDERRIJ 133A.

-Het Sint-Elisabethgasthuis of het Oud Gasthuis is een voormalig hospitaal  langs de kleine Nete in Herentals. Het ontstond voor 1253 en is het oudste van de Kempen. Van gasthof evolueerde het geleidelijk naar ziekenhuis (nu ernaast nieuw Algemeen Ziekenhuis Herentals). De toegangspoort, de kapel, het oude klooster (waar de zusters volgens de regels van Sint Augustinus leefden) en de oude gasthuisschuur stammen allemaal uit de zeventiende eeuw. In het oude klooster is nu de administratie van het Herentalse administratie OCMW gevestigd. De kapel wordt nu nog gebruikt voor huwelijken, doopsels en uitvaarten. Het oude gebouwencomplex is beschermd als monument. (Bron :Stad Herentals https://www.Herentals.be/oud-gasthuis)

-In het begin van de eerste wereldoorlog vielen er niet alleen heel wat gesneuvelden te betreuren maar waren er ook zeer veel gekwetste en verminkte soldaten. Er werden ook slachtoffers te Herentals medisch verzorgd.  Eén van de beroemdste is Prins Boudewijn Henri Lamoral de Ligne. De prins was als 18 jarige oorlogsvrijwilliger ingedeeld bij het regiment 1ste Gidsen en maakte deel uit van een verkenningstocht met 3 gevechtswagen vanuit de verstrekte vesting Antwerpen. Deze voertuigen waren Minerva auto’s met stalen platen verstevigd  en voorzien van machinegeweren.  Op 5 september 1914 liep het echter ter hoogte van de Zandberg te Westerlo grondig mis. De pantserwagens werden vanuit de bossen door een Duitse patrouille onder vuur genomen.  Er ontstond een hevig vuurgevecht. Eén Belgische soldaat kon hierbij de bossen invluchten maar werd later krijgsgevangen genomen. In het eerste voertuig sneuvelden al dadelijk drie Belgen. Prins De Ligne en een andere oorlogsvrijwilliger Alfred Croisier werden in de tweede wagen zwaargewond en moesten door de  derde Minerva voor eerste verzorging naar Herentals overgebracht worden. De drie Belgische overleden slachtoffers werden gehuld in de nationale kleuren opgebaard in het stadhuis van Herentals.  Prins de Ligne  en Croisier overleden echter jammer genoeg weinig later ook aan hun ernstige  verwondingen De overlevenden van deze slag kregen van de Koning onmiddellijk de onderscheiding ‘Ridder in de Leopoldsorde’  dus ook de Prins de Ligne daar hij pas enkele dagen later op 8 september 1914 overleed.  Bij het treffen sneuvelden dus 5 van onze dapperen, de Duitsers verloren er daar vier. (bron: Het gevecht te Heist-op-den-berg en de Nete bruggen- J.Vercammen)

De moeder van de prins  heeft in 1925 het monument ‘de Ligne’ aan de Zandberg te Westerlo laten oprichten.  Tot het jaar 2000  bij het overlijden van de laatste en jongste zuster  (Thérèse Marie Eugenie de Ligne  °Brussel 27/12/1905- 11/12/2000) van de prins was deze de laatste initiatiefneemster van de jaarlijkse familiehulde bij het monument. (bron :heemkring ANSFRIED- de grote oorlog in Westerlo).