Beste leden van de vaderlandslievende vereniging Brigade Piron 2.0 – Nete en Aa -,

Hieronder lees je de zesde nieuwsbrief over de voorbije en komende activiteiten.

---

Woord van de voorzitter

Wij kunnen ons amper voorstellen wat dat heeft betekend voor onze bevolking. Het zal alleszins een aanpassing geweest zijn om terug een klik te maken naar een leven zonder dat men over zijn schouders moet kijken. Zonder dat men in spanning leeft. Zonder dat men zich moet afvragen wat zal de volgende dag brengen. Het maatschappelijk leven tijdens 4 jaar oorlog was volledig ontwricht. Niet alleen in ons land maar ook in alle andere Europese landen.

Dit jaar is het 80 jaar geleden dat Brigade Piron officieel is opgericht.
Laten wij dat niet vergeten, al is het maar een fractie van degene welke Europa mee hebben helpen  bevrijden. Er toch ook voor gezorgd hebben dat wij vandaag nog steeds in vrijheid leven.

Het thema, de rode draad van deze herdenkingsnamiddag, zal dan ook gaan over voornamelijk jongeren welke hun geboortestreek hebben verlaten. En terechtkomen in een land dat voor deze jonge mensen totaal onbekend was. Het zal dan 4 lange jaren duren eer ze hun ouders, broers en zusters, familieleden en vrienden terug zullen zien. ,

Een boek aangaande de belevenissen van deze soldaten mag daarom dit jaar ook niet ontbreken. Als voorzitter verheugt het mij daarom te kunnen mededelen dat een paar dagen geleden ‘De Kempense Soldaten van de Brigade Piron’ van de drukpers zijn gerold. En ter beschikking zijn, vanaf vandaag,  voor hen welke nog een beetje plaatshebben in hun boekenrek. Met dank aan onze secretaris Ludo in het bijzonder maar ook gans het redactieteam welke daarvoor gezorgd hebben

Wij zullen hedennamiddag niet alleen ons respect tonen voor de burgerlijke en militaire slachtoffers van de 2^de WO, maar ook zijn onze gedachten bij andere conflicten zowel in het verleden als in het heden. Het zou mooi zijn moesten wij op dit moment kunnen zeggen, men heeft uit zijn fouten geleerd. Maar de huidige situatie aan de Europese landsgrenzen vertelt ons een minder rooskleurig  verhaal.

Wij herdenken symbolisch en uit respect door het neerleggen van de bloemstukken alle slachtoffers van de oorlogen. Er zal ook een minuut stilte worden gehouden.

De minuut stilte tijdens plechtigheden zou ontstaan zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog. In den Haag in het neutrale Nederland werd een congres voor de vrouwen georganiseerd. In het vuur van een betoog vroeg een van de sprekers een minuut stilte tegen de oorlog. Omdat die ook de vrouwen zwaar heeft getroffen. Veel documentatie over die eerste stille minuut hebben we niet, misschien is het slechts een halve waarheid. 

Het klokje van het klooster met zijn klank wordt ook elk jaar mee opgenomen in het programma. Symbolisch maakt het rechtstreeks een verbinding van het aardse leven met de slachtoffers hierboven van de oorlogen. Laten wij dit ook koesteren.  

Maar wie wij als vereniging nog het meeste zorg voor moeten dragen zijn onze jongeren.

Wij zijn daarom ook verheugd dat elk jaar de 5^de studiejaren van het(W)onderwijs hier ook aanwezig zijn.  Niet alleen op een passieve manier, maar ook op een actieve manier werken zij mee aan de herdenking van de Bevrijding van Herentals. Met speciaal dank daarvoor aan de leerkrachten, welke tijdens de vakantie  hun vrije tijd opofferde ter voorbereiding voor de herdenking van vandaag. Wij staan daar altijd te weinig bij stil en zien het als vanzelfsprekend; Maar dat is niet altijd zo.

Maar ook speciaal dank voor de zusters Franciscanessen . Elk jaar mogen wij toch gebruik maken van deze mooie locatie. Volgens vele stadsgenoten is het één van de mooiste openbare binnentuinen binnen de voormalige omwalling. Wij kunnen dat enkel beamen.

Maar het wordt nu stilaan tijd dat we teruggaan naar het moment van herdenking. En even de herinnering koesteren dat na 4 oorlog er een einde kwam aan 4 jaar bezetting. Een bezetting waarbij men veel ellende en veel leed heeft gekend. Laten wij even teruggaan naar de oorlogsjaren en speciaal 23 september 1944, de dag van de bevrijding.

Ik dank u voor uw aandacht.

---

=== Geplande activiteiten november 2023 ===

—–>>>>> Noteer alvast volgende data in je agenda !

2 november 2023 : Herdenking Herentalse Piron-soldaten

Op donderdagvoormiddag 2 november (Allerzielen) om 11:00 uur brengen we een bezoek aan de graven van de 13 Herentalse oud-strijders van Brigade Piron die op de Stedelijke Begraafplaats van Herentals (Bosbergen 2) hun laatste rustplaats hebben.
Eerst is er een korte herdenking samen met de vertegenwoordigers van NSB-Herentals aan de twee monumenten voor de gesneuvelden van WO1 en WO2 ter hoogte van aan de ingang van de begraafplaats.

Daarna volgt een kort eerbetoon aan het graf van Jules Leysen, de enige Herentalse gesneuvelde soldaat van Brigade Piron, met het voorlezen van de grafrede van wijlen Marcel Lambrechts en het neerleggen van een bloemstuk.
Tenslotte doen we een korte rondgang naar de graven van de andere 13 Herentalse oud-strijders van Brigade Piron.

We sluiten de herdenking af bij een samenzijn in brasserie ‘De Kluis’ op de Lichtaartse weg 169 te Herentals voor een drink, ongeveer 200 meter verder van de begraafplaats.

5 november 2023 : Herentals Boekt !

Op zondag 5 november 2023 vanaf 14:00 uur palmen alle schrijvers uit Herentals en auteurs die erover schreven, de overdekte speelplaats van ‘Moktamee‘ in (Bovenrij 30) voor een unieke boekenbeurs. Tijdens het evenement ‘Herentals Boekt!’ tweede editie, verzamelt een bont schrijversgezelschap zich daar samen voor een signeersessie en een meet & greet met de lezers. Schepen Jan Michielsen zal de boekenbeurs plechtig openen.

Alle auteurs die meewerken aan dit evenement hebben een link met de Keizerstede. Ze wonen er of zijn er geboren of getogen of het zijn inwijkelingen. Of ze schreven iets over Herentals. 

11 november 2023 : Herdenking Wapenstilstand

Op zaterdagvoormiddag 11 november 2023 om 11:00 uur herdenken we samen met oud-strijdersbond NSB-Herentals de Wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog.
We komen vooraf samen aan brasserie ‘De Beiaard’ op de Grote Markt te Herentals.

Programma :

10:50 u Bijeenkomst aan brasserie ‘De Beiaard‘ op de Grote Markt te Herentals.
11:00 u Misviering in de Sint-Waldetrudiskerk (Bovenkerk)

11:40 u optocht met muzikale begeleiding naar het monument van de gesneuvelden aan de Molenvest
11:45 u kransneerlegging aan het monument van de gesneuvelden

12:00 u optocht naar de Grote Markt
12:10 u korte bloemenhulde door het stadsbestuur aan het Boerenkrijg monument

12:20 u receptie in de foyer van ’t Schaliken aangeboden door het stadsbestuur van Herentals

Ook in Noorderwijk en Morkhoven is er op 11 november een herdenkingsplechtigheid :

---

=== Verslagen voorbije activiteiten september 2023 ===

Verslag – Herdenking Bevrijding Herentals – 22 sep 2023

Op 22 september 2023 werd de 79e verjaardag van de bevrijding van Herentals herdacht op het binnenplein van het Besloten Hof in het klooster van de zusters Franciscanessen. Voor de 5e keer gebeurde deze jaarlijkse herdenking samen met de kinderen van het 5e leerjaar van de basisschool Wonderwijs aan het monument van de omgekomen weeskinderen die op 15 augustus 1944 omkwamen bij een granaatinslag op de speelplaats.

De optocht door het stadscentrum.

Vanaf 13:00 uur kwamen de burgerlijke en militaire genodigden, alsook de vaandeldragers van de vaderlandslievende verenigingen uit de provincie Antwerpen toe in het oud-scoutslokaal ‘De Smisse’. Daar werden ze verwelkomd bij een tas koffie of thee. Rond 13:30 stapten allen, onder muzikale begeleiding van twee doedelzakspelers en voorafgegaan door enkele oude militaire voertuigen van Spearhead vzw, in stoet vanaf de Bovenpoort door de straten van de Bovenrij en Lantaarnpad naar het binnenplein van het klooster in de Nonnenstraat. Onderweg sloten de 4 klassen van de leerlingen van Wonderwijs zich aan bij de optocht met hun kleurrijke vaandels en talrijke opgekomen deelnemers voor de herdenking.

Jubileum herdenking in het Besloten Hof.

De officiële plechtigheid werd geopend door Christine die als moderator alle aanwezigen in het Besloten Hof welkom heette en de ganse ceremonie van de één uur durende herdenking verder in goede banen leidde.

Onze voorzitter Ronny Neefs mocht als eerste spreker iedereen bedanken die aan de voorbereiding van deze speciale jubileum herdenking van de bevrijding van Herentals had meegewerkt. Het was immers de 5e keer dat deze jaarlijkse plechtigheid door onze vaderlandslievende vereniging werd georganiseerd. Voor deze deze speciale jubileumherdenking werd daarom het thema van ‘de Kempense soldaten van Brigade Piron’ gekozen. Het waren immers de 6 Herentalse soldaten van Brigade Piron die de dag na de bevrijding van Herentals een dag verlof hadden gekregen om hun ouders te kunnen bezoeken. Toen vernamen zij ook het trieste verhaal van de weeskinderen die een week eerder op 15 augustus 1944 waren omgekomen op het binnenplein van het Besloten Hof tijdens de artillerie beschietingen van het stadscentrum. De voorzitter vroeg aan de aanwezigen om, na de neerlegging van de bloemstukken voor het monument van de omgekomen weeskinderen, één minuut stilte in acht te willen nemen en tijdens de 6 slagen van het klokje van de kapel even stil te staan bij het tragische lot van deze 6 onschuldige kinderen die hun jonge leven verloren wegens het meedogenloze strijdverloop tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Cultuur-historisch immaterieel erfgoed.

Daarna volgde de toespraak van de afgevaardigde van het stadsbestuur van Herentals, schepen Bart Michiels.
De schepen benadrukte het belang van de bewaring van het ‘cultuur-historisch erfgoed’ voor de stad en verwees daarbij naar de de oorlogsbegraafplaatsen van WO1 in West-Vlaanderen die recent als UNESCO Werelderfgoed werden erkend. Hij benadrukte dat het belangrijk en zinvol is om tijd te maken voor de herdenking van de oorlogsslachtoffers. En zo de universele waarden van de 3 V’s nl. ‘vrede, vrijheid en verdraagzaamheid onder alle mensen’ te blijven koesteren. De schepen nodigde alle aanwezigen uit om dit verlangen te ‘hervoelen‘ tijdens deze herdenking.

De witte duif: symbool van vrede.

De afgevaardigde van de Koninklijke Nationale Oud-Strijdersbond herinnerde de aanwezigen er aan dat tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog er 60.000 gesneuvelden vielen te betreuren. En dat we hun offer voor het vaderland niet mogen vergeten. Hij hield ook een pleidooi voor het koesteren van de ‘vredesgedachte’ tijdens de herdenkingen van de bevrijding van de verschillende steden en gemeenten in België. Hij riep op om mensen aan te stellen als ‘vredesconsulenten‘. Die kunnen samen met de vaderlandslievende verenigingen zorgen voor het oprichten van ‘vredesmonumenten‘. De overkoepelende Koninklijke NSB koos het symbool van de ‘vredesduif‘ om als herkenningsteken te gebruiken tijdens de herdenkingen van de oorlogsslachtoffers. Daarom richtte hij een krachtige oproep tot de jeugd om de jaarlijkse herdenkingen rond de Eerste en Tweede Wereldoorlog in de toekomst te blijven in stand houden in dit nieuwe symbool van de vredesduif te hanteren.

Getuigenis van een soldaat van Brigade Piron.

Rob Lathouwers las het verhaal voor van zijn vader (Jos) die soldaat was bij Brigade Piron tijdens de bevrijding van België tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op basis van brieven en foto’s die bij terugvond op de zolder van zijn ouderlijk huis, verteld hij op een boeiende wijze wat zijn vader als jonge gast van 18 jaar meemaakte. Na zijn oproeping tot de militaire dienst op 10 mei 1940, het jarenlang verblijf en opleiding tot soldaat in Engeland, keerde vader Jos pas na 4 jaar terug naar zijn thuis in oktober 1944, toen België een maand eerder al bevrijd was door de geallieerde legers. Wanneer vader Jos een ongeval heeft met zijn moto, na zijn eerste bezoek aan zijn ouders, wordt hij samen met andere gewonde soldaten terug naar Engeland gevlogen. Als hij een paar maanden later hersteld is van zijn verwondingen en in de lente van 1945 terug naar België kan komen, moet hij vaststellen dat hij in de bevolkingsregisters als ‘gesneuveld’ is vermeld. Hij was dus officieel dood verklaard, alhoewel hij in levende lijve nog bestond. Dank zij een brief geschreven door de pastoor van de parochie, rechtstreeks gericht aan zijne majesteit de koning, werd deze vergissing eindelijk rechtgezet. Een jaar nadien in 1946 kon Jos eindelijk in het huwelijk treden met zijn verloofde die hij trouw was gebleven sinds het begin van de oorlog. Eind goed, al goed.

Een evocatie over de Herentalse soldaten van Brigade Piron.

Het verhaal van ‘de Kempense soldaten en Brigade Piron’ werd door de jongens en meisjes van het 5e leerjaar van basisschool Wonderwijs op voortreffelijke wijze uitgebeeld in een prachtige evocatie. Dank zij de hulp van bestuurslid François, die voor de nodige ’toneel’-attributen had gezorgd, kwam de uitbeelding van de belevenissen van deze voormalige Piron-soldaten op een ludieke wijze over tot talrijke de toeschouwers in het publiek. De leerlingen vertelden en toonden in korte ’toneeltjes’ de belevenissen van de jonge mannen die bij het begin van de Tweede Wereldoorlog op 10 mei 1940 werden opgeroepen voor het Belgische reserveleger. Gedurende 4 jaar werden ze opgeleid in Engeland om daarna samen met de geallieerde strijdkrachten ons land te helpen bevrijden. Toen Herentalse Piron-soldaten op 24 september 1944 voor 1 dag hun ouders mochten bezoeken, vernamen ze het droevige nieuws van de granaatinslag op het Besloten Hof, waar 6 weeskinderen omkwamen. Op dat punt eindigde de evocatie.
Halverwege de korte voorstellingen zongen de schoolkinderen, samen met bestuurslid Linda, het lied van Vera Lynn ‘We ‘ll meet again’. Ook het lied van Jaap Reesema ‘Mijn Kleine Presidentje’ over de vragen van een kind waarom er steeds oorlog is, wordt door de kinderen ‘a capella ‘ mee gezongen. Een pakkend moment, waar iedereen een krop in de keel van kreeg of een traantje moest wegpinken.

Wij danken Juf Stephanie en de 3 andere leerkrachten van Wonderwijs die deze evocatie rond de belevenissen van de Herentalse soldaten van Brigade Piron op een voortreffelijke wijze (tijdens het schoolverlof !) hadden uitgewerkt. Wekenlang hebben ze samen met de schoolkinderen alles grondig voorbereid om er een beklijvende voorstelling van te maken. Nadien was iedereen trots op het resultaat.

Overdracht van het peterschap van het monument van de weeskinderen.

Na het aanbrengen van de vele bloemstukken voor het monument, vond de overdracht van het peterschap van het monument van de weeskinderen plaatst.

Voor de 6 omgekomen weeskinderen, die op 15 september 1944 omkwamen bij de granaatinslag, werd het klokje van de kapel op het Besloten Hof 6 keer geluid. Dan volgde 1 minuut ingetogen stilte.

Wie kent nog de tekst van het Belgisch volkslied ?

De plechtigheid werd afgesloten met de vaandelgroet van alle deelnemende vaderlandslievende verenigingen uit de regio en het spelen van de hymne van Groot-Brittannië (de Britse Polar Bears waren immers onze bevrijders). Tot slot zongen alle schoolkinderen het Belgische volkslied volmondig en overtuigend mee.

Na het dankwoord van onze voorzitter trokken de genodigden terug naar het oud-scouts lokaal ‘De Smisse’ waar hun een receptie werd aangeboden en iedereen nog gezellig kon napraten.

---

Christine Vinck, correspondente van de Nederlands oorlogswebsite ‘Traces of War’, maakte een reportage van onze bevrijdingsherdenking van 22 september 2023 en plaatste dit verslag on-line op het internet.

Klik op onderstaande link om deze mooie reportage te bekijken :
https://www.tracesofwar.nl/news/12322/Fotoreportage-herdenking-bevrijding-van-Herentals.htm <- KLIK HIER

---

Verslag – Herdenking slachtoffers Sint-Jansstraat – 22 sep 2023

In de voormiddag van vrijdag 22 september 2023 werden, aan het kapelletje van Onze-Lieve-Vrouw in de Sint-Jansstraat, de 4 burgerslachtoffers herdacht, die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen.

Schepen Jan Michielsen vertelde het verhaal van deze dramatische gebeurtenis.

‘Op 19 september 1944, een paar dagen voor de bevrijding van Herentals, stonden enkele buurtbewoners in het zijstraatje van de Sint-Jansstraat (nu aan huisnummer 70) wat te praten naast het café van Juul Mariën. Onverwacht komt een granaat neer midden in dit groepje van mensen. Twee mannen en een kind waren op slag dood: Gust Lachi (52), Aloïs Maes (45) en Jos (Joske) Mariën (13). De zwaar gewonde Gommarus Van Looy (37) overleed de dag nadien in het ziekenhuis.
Ter nagedachtenis van hen werd na de bevrijding een kapelletje opgericht op de plek waar het is gebeurd. Enkele decennia geleden verdween dat kapelletje echter, totdat een buurtbewoner vijf jaar geleden het initiatief nam om een nieuw kapelletje in te richten. Laat dit kapelletje een blijvende herinnering zijn voor alle slachtoffers die hun leven hebben gelaten zodat wij al 79 jaar in vrede hebben kunnen leven. En dat het als een blijvende boodschap mag dienen voor de huidige jongeren en toekomstige generatie.”

Een namenmonument voor alle Herentalse burgerslachtoffer

Onze voorzitter Ronny Neefs hield een pleidooi voor de oprichting van een gedenksteen met alle namen van de 80 burgerslachtoffers van Groot-Herentals die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het oudste slachtoffer was Hendrik Van Hove, overleden in Roeselare toen hij op de vlucht was.  Rik was 65. Het jongste slachtoffertje was Odilia Vandermeulen, één van de 6 weeskinderen die stierven op de binnenkoer van het Franciscanessenklooster ook al na de inslag van een granaat. Odilia was slechts 7 en kwam om één dag voor haar verjaardag”

Schoolkinderen van de Frenet basisschool brengen vredesboodschap.

Familieden van de slachtoffers, vaandeldragers van de Vaderlandse Verenigingen  en de leerlingen van het 5e leerjaar van juf Maaike van de Freinetschool Ibis Herentals waren ook dit jaar weer aanwezig tijdens deze herdenking.  Ze lazen enkele zelfgeschreven korte tekstjes voor en mochten ook de bloemstukken van de verschillende vaderlandslievende verenigingen neerleggen aan het Onze-Lieve-Vrouw kapelletje. Tijdens de herdenking werd het lied ‘We ‘l meet again’ gespeeld, alsook het Canadese volkslied. De herdenking werd afgesloten met het Belgisch volkslied en er werd een kleine attenties aan de aanwezige nabestaande overhandigd. Een mooi gebaar.

---

---

=== OPROEP 110 ===
Medewerkers voor de herdenking van
110 jaar begin van de Eerste Wereldoorlog

In de loop van november van dit jaar wordt de nieuwe W01-werkgroep opgestart die de voorbereiding zal aanvatten van de herdenking van ‘110 jaar begin van de Eerste Wereldoorlog’. Deze jubileumherdenking zal doorgaan gedurende de maand mei 2024.
Dat is ook het moment waarop het toeristische seizoen van Herentals wordt opgestart.

Twee nieuwe bestuursleden: Vic en Guy hebben zich ondertussen geëngageerd om deze nieuwe WO1-werkgroep te leiden en de initiatieven verder uit te werken.

Voor dit omvangrijk herdenkingsproject krijgen we de steun van de erfgoedcel ‘Kempens Karakter’ waarvoor we de noodzakelijke subsidies gaan aanvragen.
We gaan ook proberen de middelbare scholen van Herentals bij het project actief te betrekken via de deelname aan de nationale erfgoedweek van Faro.

Volgende mogelijke initiatieven kunnen nog verder worden uitgewerkt :
– een WO1-tentoonstelling in de kapel van Onze-Lieve-Vrouw in ’t Zand
over de gebeurtenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Herentals
– een cultuur-historische wandeling langs de Kempische Heuvelrug
met behulp van de Erfgoed-App van Faro
– een website met een databank over de 62 gesneuvelde WO1-soldaten
van Groot-Herentals
– een voordrachtavond over WO1 en Herentals
– een fakkeloptocht en stille wake
– een klasbezoek aan een school rond het thema WO1

WO1-medewerkers gevraagd :

Heb je interesse om aan dit omvangrijk WO1-herdenkingsproject mee te werken, een helpende hand wil bieden of graag mee een actieve rol willen spelen in de organisatie van dit unieke herinneringsgebeuren ?
Stuur dan een mailtje naar info@pironnea.be of spreek één van de bestuursleden aan.
Je ontvangt dan een uitnodiging voor de eerste vergadering van deze nieuwe WO1-werkgroep.

---

=== OPROEP 80 ===
Medewerkers voor de herdenking van
80 jaar bevrijding van Herentals

Op maandag 23 september 2024 is het 80 jaar geleden dat Herentals werd bevrijd de verkenners van Britse 49e West-Riding Infanterie Divisie (of Polar Bears genoemd).
Tijdens deze jubileumherdenking gaan we samen met de NSB-afdelingen van Groot-Herentals, het stadsbestuur van Herentals en het 29e Bataljon Logistiek van Grobbendonk een groots bevrijdingsevenement organiseren.
Welke plannen liggen er reeds op tafel :

• De 6e editie van de bevrijdingsherdenking in het Besloten Hof met als thema ’80 JAAR VREDE’
• De 8e editie van de herdenking van de oorlogsslachtoffers in de Sint-Jansstraat met als thema ‘een namenmonument’
• Een uitgebreide tentoonstelling over WO2 in de zaal ’t Hof
• Een static show van oude en militaire voertuigen op de Grote Markt
• (Een bevrijdingsbal ’s avonds)

WO2-medewerkers gevraagd :

Als je interesse hebt om aan deze WO2-jubileumherdenking mee te werken, een handje wil toesteken of meer actief wil deelnemen aan de organisatie van deze herinneringsdag.
Stuur dan een mailtje naar info@pironnea.be of spreek één van de bestuursleden aan.
Je ontvangt dan een uitnodiging voor de eerstvolgende bestuursvergadering in maart 2024.

---

=== CADEAU-TIP ===
Geef een boek als eindejaarsgeschenk of andere feest- en verjaardagen.

---

Volgende bestuursvergadering :

Donderdag namiddag 21 maart 2024 om 14:00 uur in het oud-scoutslokaal ‘De Smisse’ (Vest 9A te Herentals).

---

Uw opmerkingen en reacties over deze nieuwsbrief of andere suggesties zijn steeds welkom via mail naar info@pironnea.be
Dank bij voorbaat.

Met vriendelijke groeten,

Ronny Neefs                                 Ludo Torfs
voorzitter                                      secretaris en webmaster

vaderlandslievende vereniging Brigade Piron 2.0 – Nete en Aa –
www.pironnea.be
info@pironnea.be

---